เรื่อง อินทรวิเชียรฉันทร์ ๑๑
อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑
“อินทรวิเชียรฉันท์” เป็นชื่อที่เรียกตามแบบไทย
แต่ในคัมภีร์วุตโตทัย ท่านเรียกว่า “อินทรวิเชียรคาถา” เป็นติฏฐุภาฉันท์
ฯ “ติฏฐุภา” แปลว่า
“ฉันท์ที่เบียดเบียนความไม่ไพเราะในฐานะ
๓ คือ ต้นบาท, กลางบาท
และปลายบาท” ฯ “อินทรวิเชียร” แปลว่า
“คาถาที่เหมือนคทาเพชรของพระอินทร์
เพราะมีเสียงหนักในหนต้นตลอดหนปลาย”
เป็นคาถา ๔ บาท ๆ ละ ๑๑ คำ มีสูตรว่า “อินฺทาทิกา
ตา วชิรา ชคา โค” แปลความว่า
“คาถาที่มี
ต คณะ ต คณะ ช คณะ และครุลอย ๒ ชื่อว่า “อินทรวิเชียร”
ในการบัญญัติฉันท์ไทยนั้น ท่านนำสูตรดังกล่าวมาเป็นสูตร โดยนำมาเพียง ๒ บาท
แล้วปรับปรุงให้เป็น ๔ วรรค เพราะมีบาทละ ๑๑ คำ จึงเรียกว่า “ฉันท์
๑๑” แล้วเพิ่มสัมผัสเข้า
คือ คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒, คำสุดท้ายของวรรคที่
๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓, และคำสุดท้ายของวรรคที่ ๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป
มีแผนผังและตัวอย่างดังนี้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น